مبانی نظری و ادبیات تحقیق توسعه­ ­روستایی

قسمتی از متن:

توسعه­ ی ­روستایی و مفهوم آن

ادبیات توسعه­ی ­روستایی تعاریف متعددی از توسعه ­روستایی را در بر دارد. هر چند این تعاریف مولفه های مشترک فراوانی دارند، لیکن تفاوت­های مشهودی نیز دارند. برای تبیین مناسب­تر مفهوم توسعه روستایی به برخی تعاریف مطرح شده، اشاره می­گردد.

دیاسین[1] معتقد است، توسعه ­روستایی راهبردی است که به منظور بهبود زندگی اقتصادی، اجتماعی گروه خاصی از مردم (روستاییان فقیر) طراحی شده است. این فرآیند شامل بسط منافع توسعه بین فقیرترین اقشاری است که در مناطق روستایی در پی کسب معاش هستند. این گروه شامل کشاورزان خرده­پا، خوش­نشینان و کشاورزان بی­زمین است (ازکیا به نقل دیاسین، 1384). در تعریف دیگری، توسعه­روستایی به نوین­سازی جامعه روستایی می­پردازد و آن را از یک انزوای سنتی به جامعه ای تغییر خواهد داد که با اقتصاد ملی عجین شده باشد. بنابراین، هدف توسعه­روستایی در محدوه یک بخش خلاصه نمی­شود، بلکه مواردی چون بهبود و بهره­وری، افزایش اشتغال، تامین حداقل قابل قبول غذا و مسکن، آموزش و بهداشت را در بر می­گیرد (ازکیا، 1384). این امر متضمن انتقالمنافع به افراد بسیار فقیری است که در نواحی روستایی در پی امرار معاش هستند. این گروه شامل کشاورزان خرده­پا، اجاره­داران و افراد فاقد زمین است (چمبرز[2]، 1376).

از طرفی، توسعه­ی ­روستایی فرآیند افزایش انتخاب مردم، گسترش مشارکت مردم، تواناسازی مردم برای تصمیم­گیری، افزایش رفاه و خوشبختی، گسترش فرصت­ها و ظرفیت­های بالقوه و تواناسازی زنان و همه مردم برای کارگروهی انجام دادن است (افتخاری و همکاران، 1382). توسعه­ی ­روستایی به معنای کلی آن شامل نوسازی روستاها و شیوه بهره­برداری کشاورزی، پرورش و تجهیز نیروی انسانی و تامین خدمات عمومی مورد نیاز روستاییان به منظور ارتقاء سطح زندگی ساکنان روستا و ادغام روستانشینان در جامعه و اقتصاد ملی می­باشد. مهم­ترین اقدامات عمرانی که از سوی دولت­ها در کشورهای جهان سوم در راستای توسعه­روستایی انجام شد، شامل ایجاد و گسترش زیربناها از قبیل برق­رسانی، تامین آب آشامیدنی، احداث راه­ها و ایجاد خطوط ارتباطی تلگراف[3]و تلفن، ایجاد تاسیسات آموزشی، ارتقاء خدمات بهداشتی می­باشد. علاوه بر اقدامات عمرانی، راه­کارهای کشاورزی نظیر توزیع مجدد زمین از طریق اصلاحاتاراضی، ارائه خدمات ترویجی، توسعه تعاونی­ها، تامین منابع اعتباری مورد نیاز سرمایه گذاری در کشاورزی ارائه شد (زاهدی مازندرانی، 1390).