مبانی نظری و ادبیات تحقیق جغرافیای سیاسی

قسمتی از متن:

مفهوم جغرافیای سیاسی

این دانش که بعدها ژئوپلیتیک[1] نامیده شد در پایتخت های امپراطوری ها و قدرت های بزرگ در اواخر قرن نوزدهم در دانشگاه ها، انجمن های جغرافیایی و مراکز آموزش شکل گرفت. (زین العابدین 29:1389)جغرافیای سیاسی شاخه ای از علم جغرافیا است که تاثیرپذیری و تاثیرگذاری سیاست و قدرت در محیط جغرافیایی و به بیان دیگر تاثیر تصمیمات سیاسی بر محیط جغرافیایی را مورد کاوش و بررسی قرار می دهد . نقش ویژه جغرافیای سیاسی سازماندهی سیاسی فضا در سطح محلی، ملی و منطقه ای است جغرافیای سیاسی پدیده های سیاسی را در فضای درون یک کشور مورد بحث قرار می دهد که بطور سنتی شامل مفاهیمی مانند مرز، ملت، حکومت و سرزمین است . از آنجایی که یک کشور در بطن مطالعات جغرافیای سیاسی جای دارد و از پیوند سه عامل ملت ، حکومت و سرزمین کشور تشکیل می شود بنا براین همه موضوعات مرتبط با این مفهوم مانند ریشه یابی مسایل قومی ،مذهبی ، جریان مهاجرت ،تحلیل قدرت سیاسی نواحی ، تحلیل فضایی قدرت سیاسی در سطح کشور تقسیمات کشوری و رقابت های مکانی دولت محلی تمرکز و عدم تمرکز قدرت سیاسی جغرافیای انتخابات از جمله مسایل مرتبط با کشور هستند که امروزه در جغرافیای سیاسی مورد توجه و بررسی قرار می گیرند از طرف دیگر در حوزه مسایل جهانی نیز که قلمروی مطالعات ژئوپلیتیک است به طور سنتی در باره مناسبات قدرت در سطح جهان و راه های دستیابی به قدرت جهانی و افزایش آن بحث و بررسی می شود در حال حاضر تحولات که در سیاست جهانی روی داده است تنوع بیشتری به مباحث ژئوپلیتیک بخشیده و این شاخه از جغرافیای سیاسی مفاهیم تازه و متنوعی را مورد بحث قرار می دهد .

جغرافیای سیاسی به مطالعه ادعاها و منازعات انسانی درباره استفاده ، شراکت ، مالکیت زمین و منابع آن
می پردازد. این منازعات، در سطوح بسیار متفاوتی به وقوع می پیوندد از جمله ممکن است شامل همسایگانی شود که بر سرجاگزینی صحیح تیرهای نگهدارنده نرده باغ با هم مشاجره می کنند و یا ممکن است این مشاجره، شامل ادعاهای ارضی میان قبایل رقیب و یا گروه های از ملیت های مختلف که در یک سرزمین زندگی می کنند بروز کند و یا امکان دارد در میان کشورهای همسایه به وقوع بپیوندو یا بصورت رقابتهایی بر سر نفوز جهانی میان بلوکهای بزرگ قدرت رخ دهد . همچنین این منازعات ممکن است در یک جامعه و یا میان جوامع بوجود آید به عنوان مثال ، هنگامی که گروه های حفاظت از محیط زیست و مردم یک محل با عملیات قطع درختان و احداث جاده مخالفت می ورزند. (مویر 9:1392 ) بر این اساس ژئوپلیتیک به بررسی تاثیرات پدیده ها و مولفه های جغرافیای سیاسی بر ساختار نهادهای سیاسی و تحولات آنها همچنین بر نقش جغرافیا در روابط فی مابین دولتها می پردازد.