صفحه محصول - پاورپوینت اوضاع اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي عصر قاجار

پاورپوینت اوضاع اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي عصر قاجار (pptx) 25 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 25 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

اوضاع اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي عصر قاجار اوضاع اجتماعي ٔ جامعۀایران در دورۀٔ قاجار شامل اقوام و گروه های گوناگونی می شد که سه شیوۀ زندگی روستایی، ایلی ـ عشایری، و شهری داشتند. الف) روستاییان به استثنای اربابان و زمین داران ، جمعیت روستایی اغلب افرادی بودند که زمین نداشتند و در اراضی مالکان کار می کردند. برخی از گزارش ها نشان از آن دارد که روستاییان کم و بیش تحت ستم اربابان و مأموران مالیاتی بوده اند. ب) ایلات و عشایر در رأس ایلات سران ایل قرار داشتند و تمام مناسبات و روابط حکومت و ایل زیر نظر آنها انجام می گرفت. افراد ایل به سبب کارهایی که برای رهبران خود انجام میدادند، نسبت به روستاییان وضعیت بهتری داشتند. آنان همواره به عنوان نیروهای مسلح در مواقع جنگ یکی از منابع تأمین نیروی نظامی حکومت قاجار به شمار می رفتند. سران ایلات اغلب در مناطق تحت نفوذ خود به طور مستقل حکومت می کردند. پ) شهرنشینان در شهرها گروههای اجتماعی مختلفی از قبیل مقام ها و کارگزاران حکومتی ، علما و دانشمندان ، بازرگانان ، اصناف و پیشه وران و کارگران می زیستند. شماری از شهرنشینان را افراد بیکار و تهیدست تشکیل می دادند. یکی از گروه های اجتماعی عصر قاجار، که در شهرها و روستاها زندگی می کردند، روحانیون بودند. آنان از دیرباز به دلیل بافت و ساختار مذهبی جامعه سنتی ایران در میان اقشار مختلف مردم نفوذ فراوانی داشتند و متکفل امور دینی بودند. روحانیون به سبب نظارت بر موقوفات و دریافت وجوهات شرعی از نظر مالی مستقل از حکومت بودند. معمولاً این قشر به دلیل عدم وابستگی به حکومت و آموزه های دینی، در مقاطعی از تاریخ معاصر ایران در برابر قدرت های خارجی ایستادگی کردند و اقدامات شاهان و درباریان قاجار را به چالش کشیدند. موقعيت بازار : بازارها هستۀ اصلی نظام اقتصادی و اجتماعی شهرها بودند و شالودۀ زندگی اجتماعی و اقتصادی را در مراکز شهری تشکیل می دادند. هر حرفه کسب وکاری در بازار داشت و هر صنف در یک راسته فعالیت می کرد. اهالی شهرها در محلات مختلف زندگی می کردند. افراد نسبت به محلات خود به شدت احساس تعلق و افتخار می کردند. عوامل گوناگون قومی ، مذهبی و شغلی سبب تمایز و تفاوت میان اهالی یک شهر در محلات گوناگون می شد. اوضاع اقتصادي نظام توليد: در اين دورۀ ، سه شيوۀ توليد وجود داشت: وضعیت صنایع و تأثیر واردات خارجی بر آن باسقوط صفویان و آغاز بحران های شدید سیاسی و نظامی، کشور ما در عرصه اقتصادی و تولید دچار رکود فراوانی شد اما با به قدرت رسیدن قاجاریه و فروکش کردن جنگ های داخلی ، مجددا در اوایل دوره قاجار صنایع دستی در ایران رشد و رونق یافت. در این زمان، به علت جنگ های ناپلئون کالاهای صنعتی اروپایی چندان به ایران وارد نمی شد اما صنایع دستی ایران مانند منسوجات ابریشمی ، شال ، مخمل ، زریباف ، ظروف سفالی و لعاب دار ، مَنبّت کاری ، قلم کاری ، خاتم کاری و انواع اسلحه گرم و سرد ، با کیفیت خوب تولید می شدند و از لحاظ کیفیت و دوام در وضعیت مطلوبی بودند. با پایان یافتن جنگ در اروپا و سرازیر شدن سیل کالاهای اروپایی ، صنایع دستی ایران به تدریج رو به انحطاط رفت. بسیاری ازاروپاییان که در این زمان از ایران دیدن کرده اند، از نابودی و ضعف مراکز قدیمی و پررونق صنایع دستی ایران مثل کاشان ، اصفهان ، شیراز ، کرمان و یزد خبر داده اند. کالاهای اروپایی به ویژه محصولات صنعتی انگلستان، صدمه شدیدی به صنایع ایران وارد آورد. دردورۀ صدارت امیرکبیر تلاش های زیادی برای احیای صنایع دستی ایران صورت گرفت اما با مرگ او این تلاش ها پیگیری نشد. حکومت های بی تدبیر و وابسته در ایران اجازه دادند تا شرکت ها، مستشاران و محصولات اروپایی به صورت بی برنامه وارد کشور شوند و درنتیجه پایه های تولید داخلی ضعیف شد . تداوم این نگاه از قاجار به پهلوی، ایران را درست در زمان اوج گیری علم، صنعت و تولید اروپاییان، به عقب ماندگی مضاعف دچار کرد. بدین ترتیب با آغاز مسابقۀ علمی، اقتصادی و صنعتی دورۀ مدرن، ایران به کلی از گردونه رقابت بیرون رفت. کشــاورزی با وجود اینکه مناسبات حاکم بر بخش کشاورزی ، شیوه ها و ابزارهای تولید ( تکنولوژی ) این بخش دچار تغییر و تحول اساسی نشد، کشاورزی ایران اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی مانند گذشته یک کشاورزی معیشتی نبود. برخی از گزارش ها حکایت از چند برابر شدن تولید برخی از اقلام محصولات کشاورزی ، به ویژه محصولات صادراتی مانند ابریشم ، تریاک، تنباکو ، پنبه و برنج ، دارد. جنگ داخلی آمریکا موجب افزایش تولید و صادرات پنبه از ایران به روسیه شد . بازرگانان روسی و ارمنی با حمایت های مالی ، نصب دستگاه های پنبه پاک کنی ، توزیع بذر و بالا بردن استانداردهای تولید به روند افزایش صادرات پنبه کمک کردند. در آستانه جنگ جهانی اول، زمین های وسیعی از ایران زیر کشت پنبه بوده و میزان تولید بیش از 30هزار تن برآورد شده است. تجاری شدن کشاورزی ایران در عصر قاجار تغییر چندانی در فنون کشاورزی ایران ایجاد نکرد اما موجب افزایش درآمد مالکان و مشارکت روزافزون تجار ایرانی و خارجی در صدور تولیدات برخی از محصولات کشاورزی ، نظیر پنبه و تریاک شد. ورود محصولات جدید کشاورزی به ایران در دورۀ سلطنت ناصرالدین شاه با ورود محصولات جدید كشاورزی از اروپا به ایران، تحولی عظیم در شیوۀ تغذیه ایرانیان ایجاد شد؛ به گونه ای که محصولات غذایی جدیدی مثل گوجه فرنگی ، نخودفرنگی و سیب زمینی در غذای خانوارهای ایرانی جا خوش کرد و سیب زمینی به یکی از محصولات مهم کشاورزی تبدیل شد .در زمان مظفرالدین شاه برای مقابله با قحطی، کشاورزان به کشت آن تشویق می شدند. فـرش در دورة قاجار به رغم رکودی که در صنایع دستی ایران به ویژه از نیمه دوم عصر قاجار به وجود آمد، تولید فـرش و صادرات آن به کشورهای جهان، به ویژه اروپا و آمریکا، رشد چشمگیری پیدا کرد. فـرش ایران که از روزگاران دور آوازه ای جهانی داشت، در این دوره طالبان فراوانی در جهان پیدا کرد و گردشگران اروپایی توجه تاجران و مردم اروپا و آمریکا را به سوی فـرش دستباف ایران جلب کردند. ارزانی نیروی کار ، طرح و نقشهای زیبا و متنوع ، هنرمندی و ظرافت بافندگان ایرانی از یک سو و تقاضای بازار جهانی و سرمایه گذاری خارجی در تولید و تجارت ، سبب رشد تولید و صادرات فـرش در دوران قاجار شد. علاوه بر آن، رکودصنعت صادرات ابریشم و کمبود طلا و نقره برای تأمین مالی واردات کالا از اروپا و سایر کشورها نیز تأثیر بسزایی بر رونق صادرات فـرش به عنوان کالای جایگزین داشت. شهرهای تبریز ، کاشان ، همدان ، اصفهان ، کرمان ، اراک و ولایت های کردستان و آذربایجان از مهمترین مراکز قالی بافی در دورۀ قاجاربودند. تجار داخلی و سرمایه گذاران خارجی در شهرهای تبریز و اراک کارگاه های کوچک و بزرگ فـرش دایر کرده بودند. نگاهي به اوضاع علمي و فرهنگي ايران در عصر قاجار