پیشینه و مبانی نظری قابلیت های سازمانی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 42 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏قابلیت‏های سازمانی
‏در دو دهه اخیر با رشد رقابت میان سازمان‏ها، نگاه‏‏های جدید در حوزه علوم مدیریت و کسب و کار شکل گرفته است که به دنبال شناسایی ریشه‏‏های موفقیت سازمان‏‏ها در شرایط سخت رقابتی هستند. توجه به قابلیت‏‏های سازمانی یکی از زاییده این دیدگاه می باشد. با مطالعه رقابت در عرضه بازارها در دهه‏‏های اخیر، از جمله موارد کلیدی که همواره مورد توجه بسیاری از دانشمندان حوزه استراتژی بوده است، قابلیت‏های سازمان به‏خصوص قابلیت‏‏های کلیدی سازمان هستند که به عنوان شالوده مزیت‏‏های رقابتی سازمان‏‏ها مطرح می‏‏شوند. مفهوم قابلیت‏‏های سازمانی، مفهومی وسیع و بسیط است که ابعاد و وجهه‏‏های گوناگونی داشته و از دیدگاه‏‏های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است (اسکرینگ تنا و بو لوسار -‏ Escrig-Tena & Bou-Llusar
‏، 2005؛ ادگار و لاکود2 -‏ Edgar & Lockwood
‏، 2008).
‏به نظر می‏‏رسد نگاه دقیق و ریزبینانه به قابلیت‏‏های سازمانی با شکل‏‏گیری و مطرح شدن اصلاح قابلیت‏‏های کلیدی سازمان آغاز گردید (والش و لینتون3 -‏ Walsh & Linton
‏، 2001). قابلیت‏‏های کلیدی سازمان اغلب به عنوان پایه‏‏ای برای رقابت پذیر بودن سازمان‏‏ها و ایجاد مزیت رقابتی مورد مطالعه قرار می‏‏گیرد. با گسترش مطالعات در این حوزه، دیگر توجه تنها به قابلیت‏‏های کلیدی سازمان که به‏‏طور مستقیم سازنده مزیت‏‏های رقابتی هستند، نبوده و سایر قابلیت‏‏های سازمانی که صرفاً به توانمند شدن سازمان در رسیدن به هدفی غیر از مزیت رقابتی منجر شوند، نیز مورد مداقه قرار گرفته اند. از آنجاییکه این قابلیت‏ها منجر به مزیت رقابتی می‏‏گردند، لازم است تا قبل از بررسی قابلیت‏‏های سازمانی، اشاراتی مختصر به مزیت رقابتی و تئوری‏‏های مطرح شده در آن‏ها داشته باشیم.
‏2-3-1. مزیت رقابتی
‏مزیت‏ ‏رقابتی،‏ ‏وضعیتی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏یک‏ ‏بنگاه‏ ‏را‏ ‏قادر‏ ‏می‏ ‏سازد‏ ‏با‏ ‏کارایی‏ ‏بالاتر‏ ‏و‏ ‏به‏‏کارگیری‏ ‏روش‏های‏ ‏برتر،‏ ‏محصول‏ ‏را‏ ‏با‏ ‏کیفیت‏ ‏بالاتر‏ ‏عرضه‏ ‏نماید‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏رقابت‏ ‏با‏ ‏رقبا سود‏ ‏بیش‏‏تری‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏بنگاه‏ ‏فراهم‏ ‏آورد‏. ‏یک‏ ‏واحد‏ ‏اقتصادی‏ ‏زمانی‏ ‏دارای‏ ‏مزیت‏ ‏رقابتی است‏ ‏که‏ ‏بتواند‏ ‏به‏ ‏دلایل‏ ‏خاص‏ ‏که‏ ‏ناشی‏ ‏از‏ ‏ویژگی‏های‏ ‏آن‏ ‏واحد‏ ‏است (مانند‏ ‏وضعیت مکانی،‏ ‏فناوری،‏ ‏پرسنلی‏ ‏و‏...‏)‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏پیوسته‏ ‏تولیدات‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏نسبت به‏ ‏رقبایش‏ ‏با‏ ‏هزینه پایین‏تر‏ ‏و‏ ‏کیفیت‏ ‏بالاتر‏ ‏عرضه‏ ‏کند (رودساز و همکاران، 1391). مزيت‏ ‏رقابتي‏ ‏ارزش‏‏هاي‏ ‏قابل‏ ‏ارائه‏ ‏شرکت‏ ‏براي‏ ‏مشتريان‏ ‏است‏ ‏به‏ ‏نحوي‏ ‏که‏ ‏اين‏ ‏ارزش‏‏ها‏ ‏از‏ ‏هزينه‏هاي‏ ‏مشتري‏ ‏بالاتر‏ ‏است (پورتر1 -‏ Porter
‏، 2008، ص 15). مزیت رقابتی تمایز در ویژگی‏‏ها یا ابعاد هر شرکتی است که ‏آن را قادر به ارائه خدمات بهتر از رقبا به مشتریان می‏‏کند (هائو -‏ Hao
‏، 1999). بر اساس تعریفی دیگر، مزیت رقابتی به‏‏عنوان ارزشی شناخته می‏‏شود که سازمان به مشتریان خود عرضه می‏‏دارند به نحوی که در آن مقطع زمانی این ارزش توسط رقبای بالقوه و بالفعل عرضه نمی‏‏شود (رودریگرز و همکاران، 2002).
‏بر اساس تعاریف مطرح شده برای مزیت رقابتی می‏‏توان گفت که مزیت رقابتی ارتباط مستقیمی با ارزش‏‏های مشتری دارد به نحوی که در یک طیف مقایسه ای، هر اندازه ارزش‏‏های عرضه شده یک سازمان به ارزش‏‏های مورد نظر مشتری نزدیک‏‏تر باشد، می‏‏توان گفت که سازمان نسبت به رقبای خود در یک یا چند معیار رقابتی دارای برتری و مزیت است. موضوع اساسی در رابطه با مزیت رقابتی، ایجاد یا کسب آن از طریق تلفیق موثر منابع محیطی و سازمانی با استفاده از قابلیت‏‏های ذهنی و فکری سازمان و همچنین چگونگی حفظ آن از طریق برنامه‏‏های سازمان است. در مورد مزیت رقابتی، سه دیدگاه شامل دیدگاه محیطی، دیدگاه عوامل درون سازمانی، و دیدگاه هوشمندی رقابتی مطرح شده است. دیدگاه محیطی، عوامل محیطی را عوامل مسلط و تعیین کننده مزیت رقابتی می‏‏دانند. بر اساس نظر پورتر، که از پیروان دیدگاه محیطی در مزیت رقابتی است، واحد اصلی برای تجزیه و تحلیل صنعت است. در این راستا وی اعتقاد دارد که سودآوری شرکت
‏‏ها به جذابیت صنعت و موقعیت نسبی شرکت در صنعت بستگی دارد. طبق مدل وی، اگر استراتژی سبب شود که سازمان فعالیت‏‏های خود را متفاوت و متمایز از رقبا انجام دهد، در آن صورت، شایستگی‏های محوری امکان انتخاب تنوع و تمایز را تسهیل نموده و در نتیجه سبب کسب مزیت رقابتی برای سازمان می‏‏شود (دیتونی و تونچیا3 -‏ DeToni & Tonchia
‏، 2003).
‏دیدگاه سازمانی، عوامل درون سازمانی را در کسب مزیت رقابتی موثر می‏‏داند که از آن جمله می‏‏توان به نگرش مبتنی بر منابع، نگرش قابلیت‏‏های پویا، و نگرش مبتنی بر شایستگی اشاره نمود. دیدگاه سوم به مزیت رقابتی، دیدگاه هوشمندی رقابتی است. با توجه به جهانی شدن بازارها و توسعه قلمرو رقابت به کل دنیا، این دیدگاه درصدد تلفیق و توسعه نظریات موجود و ارائه یک دیدگاه جامع جهت دستیابی به مزیت رقابتی است. این هموشمندی رقابتی فقط تحقیقات بازار نیست بلکه آن فرآیند شناخت رقابت و دستیابی به‏‏علل بالا رفتن مزیت رقابتی از طریق جمع‏آوری اطلاعات در خصوص رقبا، تفکر بر روی اطلاعات و بکارگیری آن در برنامه‏‏ریزی استراتژیک کوتاه مدت و بلندمدت شرکت می‏‏گردد (طبرسا و همکاران، 1391).
‏2-3-1-1. انواع مزیت‏های رقابتی
‏باتوجه‏ ‏به‏ ‏مبانی موجودی که در رابطه با‏ ‏مزیت‏‏های‏ ‏رقابتی‏ ‏وجود دارد، می‏توان مزیت‏‏های رقابتی را‏ ‏به‏ ‏پنج‏ ‏نوع‏ ‏کلی‏ ‏زیر‏ ‏تقسیم‏ ‏بندی‏ ‏کرد‏.
‏مزیت‏ ‏موقعیتی‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏مزیت‏ ‏جنبشی ‏(‏پویا‏)‏؛
‏مزیت‏ ‏متجانس‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏مزیت‏ ‏نامتجانس؛
‏مزیت‏ ‏مشهود‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏مزیت‏ ‏نامشهود؛
‏مزیت‏ ‏ساده‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏مزیت‏ ‏مرکب؛