تحقیق بودجه بندی و انواع روشهای بودجه بندی

قسمتی از متن:

روشهای بودجه بندی :

انواع روشهای بودجه بندی به شرح زیر می باشد:

1- بودجه بندی سنتی[1]

در بودجه سنتی ، هزینه های دستگاه به تفکیک فصول و مواد هزینه برآورد می شود (مانند هزینه های جاری که به مواردی چون حقوق، دستمزد، سوخت، اجاره و غیره تقسیم می شود و یا هزینه های سرمایه ای که شامل هزینه های مربوط به خرید زمین، ساختمان، ماشین آلات و غیره می گردد ) و عملیاتی که اجرای آنها مورد نظر است در بودجه منعکس نمی شود . به عبارت دیگر، در بودجه سنتی، مقدار کالا و خدمات بر حسب قیمت آنها درغالب مواد هرینه نشان داده می شود، ولی معلوم نیست که کالاها و خدمات مزبور برای اجرای چه برنامه ها و عملیاتی پیشنهاد شده است . فقط عنوان دستگاه نشان می دهد که هزینه های پیشنهاد شده برای انجام چه اموری می باشد، ولی این امور و هزینه ها ، بر حسب عملیات ( برنامه ، فعالیت و غیره ) ، طبقه بندی نمی شود و در بودجه انعکاس نمی یابد(شباهنگ، 1384).

2- بودجه متداول:

بودجه متداول را که می توان قدیمی ترین نوع بودجه نویسی دانست ، عبارت است از این که بودجه هر وزارتخانه و سازمان دولتی بر حسب فصول و مواد هزینه تقسیم و تعیین می شود . بنابراین دراین نوع بودجه نویسی ، به هیچ وجه معلوم نسیت که اعتبار هر ماده هزینه برای چه عملیاتی در نظر گرفته شده است و فقط نوع هزینه مشخص است . مثل حقوق و دستمزد ، سوخت و روشنایی ، اجاره و ...

عیب اساسی بودجه متداول آن است که در آن هیچ توجهی به هدف یا هدفهای سازمان نمی شود و بودجه نیز بدین شکل ، ماهیت وظایف سازمانها را نشان نمی دهد در این نوع بودجه نویسی، طبقه بندی سازمانی و مواد هزینه محور اصلی تهیه و تنظیم بودجه به شمار می آید .



مراحل تهیه و تنظیم بودجه به روش متداول عبارتست از :

1) شناسایی کامل وضع موجود دستگاه اجرائی

2) پیش بینی نیازها برای سال بودجه

3) تبدیل نیازهای پیش بینی شده به ارزش پولی (گل محمدی،1379).

3- نظام بودجه بندی طرح و برنامه[2]

سیستم بودجه بندی طرح و برنامه از سال 1961 آغاز شد ولی این روش توسط رئیس جمهور آمریکا در سال 1965 اجرا شد. این سیستم تلاش دارد تا یک چارچوب تصمیم گیری صریح را برای فرآیند بودجه معرفی نماید (رابرت و فرانسیو ، 2001 ) .

سیستم بودجه بندی طرح برنامه دارای شش اصل می باشد که به صورت زیر است:

1ـ بایستی تصمیمات بر اساس یک معیار صریح نه بر اساس توافقات باشد.

2ـ نیازها و هزینه ها بایستی به طور همزمان مورد توجه قرار گیرد.

3ـ تصمیمات اصلی بایستی به وسیله انتخاب راههای صریح و انعطاف پذیر ایجاد شوند.

4ـ بایستی بودجه ریز یک کادر تحلیلی فعال داشته باشد تا اطلاعات لازم و بیطرفانه را فراهم نماید.

5ـ تحلیل های صریح و قابل فهم بری تمام بخش انجام گیرد.

6ـ برنامه ها بایستی بلند مدت باشند تا تصمیمات کنونی را در آینده پیش بینی کنند(فرانسیو و یانگ ، 2005 ) .

در بودجه بندی طرح و برنامه ما با یک طرح کلی به یک سری برنامه و تعداد بسیاری پروژه روبرو هستیم که در یک قالب کلی طرحها، برنامه ها و پروژه ها مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند و با نگرشی سیستمی به بودجه بندی اقدام می شود